Kategori: Makaleler

Göz Pınarı Gözün Neresi? Toplumsal Yapıların Sessiz Tanığına Sosyolojik Bir Bakış Toplumu anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, bazen insan ilişkilerini değil, onların en küçük jestlerini gözlemlemek gerekir. Bir bakış, bir göz kırpması, hatta bir göz pınarında biriken yaş bile bize bir toplumun duygusal ve kültürel yapısı hakkında çok şey söyler. “Göz pınarı gözün neresi?” sorusu ilk bakışta basit bir anatomi merakı gibi görünse de, bu küçük nokta aslında duyguların, rollerin ve toplumsal beklentilerin kesiştiği bir alandır. Çünkü göz pınarı, insanın hem biyolojik hem de sosyolojik sınırında yer alır — gözyaşının başladığı, bastırılmış duyguların ilk göründüğü yer. — Toplumsal Normların Gözyaşı…

Göz Neden Ters Görür? — Hakikatin Aynasında Bir Yanılsama Göz, yalnızca bir biyolojik organ değil; varlığın, bilginin ve anlamın eşiğinde duran bir felsefi kapıdır. İnsanın dünyayı algılama biçimi, yalnızca dış gerçekliğin bir yansıması değil, aynı zamanda zihnin düzenleme ve yorumlama biçimidir. Gözün görüntüyü ters görmesi, fiziksel bir gerçeğin ötesinde, bilincin hakikati nasıl çevirdiğine dair derin bir metafordur. Epistemolojik Perspektif: Bilginin Tersliği Epistemoloji — yani bilginin doğası ve kaynağı — açısından baktığımızda, gözün ters görmesi insanın hakikate doğrudan ulaşamadığının bir göstergesidir. Görüntü retina üzerine baş aşağı düşer; beyin ise bu tersliği düzeltir. Ancak şu soru belirir: Düzelten kimdir? Beyin mi, yoksa…

Hayatın mucizesi, kimi zaman küçücük bir detayda gizlidir. Yeni doğan bir bebeğin minik elleri kadar merak uyandıran şeylerden biri de onun kan grubudur. “Bebeğin kan grubu kime çeker?” sorusu, aslında sadece biyolojik bir mesele değil; kültürlerin, inançların ve toplumsal algıların da kesiştiği zengin bir konudur. Bu yazıda bu soruya hem bilimsel hem de sosyokültürel açıdan yaklaşacak, hem küresel hem de yerel perspektiflerden bakarak farklı bakış açılarını bir araya getireceğiz. Bebeğin Kan Grubu Kime Çeker? Bilimin Söylediği Gerçek En temel düzeyde, bebeğin kan grubu anne ve babasından gelen genetik mirasın bir sonucudur. Kan grubu belirlenirken iki ana sistem rol oynar: ABO…

Göz Bandı Uyku Kalitesini Artırır mı? Psikolojik Derinlikte Bir Yolculuk Bir psikolog olarak, insanların davranışlarını ve seçimlerini her zaman merak etmişimdir. Uyku, en sıradan ama en gizemli alışkanlıklarımızdan biridir. Her gece bilincimizi teslim ettiğimiz bu sessiz evrede, zihnimiz hem iyileşir hem yeniden şekillenir. Fakat modern çağın ışıkları, ekranları ve bitmeyen düşünceleri arasında, “gerçek bir karanlık” bulmak giderek zorlaşıyor. İşte bu noktada göz bandı sahneye çıkıyor. Peki, göz bandı uyku kalitesini artırır mı? Bu soruya yalnızca biyolojik değil, psikolojik bir mercekten bakalım. Bilişsel Psikoloji Açısından: Zihnin Işıkla Savaşı Uykuya dalmadan önce beyin, çevresel ipuçlarını değerlendirir. Işık, en güçlü çevresel sinyaldir. Göz…

Hanım Göbeği Nasıl Yazılır TDK? Tatlının Ötesinde Bir Dilin Hikâyesi Bir dil tutkunu olarak bazen en tatlı meraklarımın, kelimelerin arasında gizlendiğini fark ediyorum. “Hanım göbeği” de onlardan biri. Hem kulağa lezzetli gelen bir tatlı ismi, hem de yazımıyla kafaları karıştıran bir ifade. Sosyal medyada, menülerde ya da tarif kitaplarında kimi zaman “hanımgöbeği” kimi zaman “hanım göbeği” olarak yazıldığını görmüşsünüzdür. Peki doğru yazımı hangisi? TDK ne diyor? Gelin, bu lezzetli kelimenin dilsel yolculuğuna birlikte bakalım. Hanım Göbeği: Tatlı mı, Terim mi, Kültürel Bir Miras mı? Bir tatlının ismiyle başlayan bu hikâye, aslında Türkçenin incelikli yapısına uzanıyor. “Hanım göbeği”, Osmanlı mutfağından günümüze…

Havanda Ne Dövülür? Mizahın Dibine Vuran Bir Blog Yazısı “Havanda su dövülmez” derler ya, peki gerçekten havanda ne dövülür? İşte tam burada mutfakla hayata, kadınla erkeğe, stratejiyle empatiye dair tatlı bir yolculuğa çıkıyoruz. Giriş: Samimi Bir İtirafla Başlayalım Bir düşünün: Hepimiz hayatta bazen koca bir havanda su döver gibi hissederiz. Yani uğraşırız, çabalarız ama elde var sıfır. Ama işin komik tarafı şu: Erkekler bu durumda “Bir çözüm bulmalıyız!” diye harekete geçerken, kadınlar “Önce bu havanın duygularını konuşalım…” der gibi yaklaşırlar. Sonuç? Biri mantığıyla havanı parçalamaya çalışır, diğeri havanın gönlünü alır. Havanda Gerçekte Ne Dövülür? Öncelikle, cevabı mutfak açısından verelim: Susam,…

Gergedan Geviş Getirir Mi? İktidar, Toplumsal Düzen ve Güç İlişkileri Üzerine Bir Siyaset Bilimi Analizi Güç ilişkileri ve toplumsal düzen üzerine kafa yoran bir siyaset bilimci olarak, insanlık tarihini şekillendiren yapıların ve ideolojilerin, biyolojik ve doğasal süreçlerle nasıl paralellikler taşıdığını sürekli sorgularım. Bir gergedanın geviş getirmesi sorusu, aslında doğrudan bir biyolojik mesele olmanın ötesine geçer; bu, iktidar, güç, strateji ve toplumsal etkileşim gibi soyut kavramlarla da ilintili bir sorudur. Peki, gergedanlar gerçekten geviş getirir mi? Bu soruyu siyasetin temel unsurları, güç dinamikleri ve toplumsal yapıların etkileşimi çerçevesinde tartışmak, bize çok önemli sorular sordurabilir. Bu yazıda, erkeklerin stratejik bakış açıları ve…

Hamt Nasıl Yazılır? Bir Hikâyenin Kalbinden Geçen Yol Bazı kelimeler vardır, ilk duyduğun anda sende bir şeyleri kıpırdatır. “Hamt” de öyleydi benim için. Sanki eski bir dostun sesini duymak gibiydi; tanıdık, ama biraz da gizemli. Bu yazıyı yazarken yalnızca “hamt nasıl yazılır?” sorusunun cevabını aramadım — aynı zamanda duyguların, kelimelerin ve iletişimin derinliklerine bir yolculuğa çıktım. Bir sabah, kahvesini yudumlayan Ali, bilgisayarının başında kelimelere takılmıştı. “Hamt” kelimesini yazmaya çalışıyordu ama içindeki anlamı tam bulamıyordu. Eşi Elif, yanında oturmuş, ona gülümseyerek bakıyordu. Bir Kelimenin Peşinde: Ali ve Elif’in Hikâyesi Ali, hayatta hep çözüm odaklı biriydi. Bir sorun mu vardı? Hemen plan…

Gerdirme Aparatı Nedir? Antropolojik Bir Bakış Giriş: Kültürlerin Çeşitliliği Üzerine Bir Antropologun Bakışı Kültürlerin çeşitliliği, insanlık tarihinin en büyüleyici yönlerinden biridir. Bir antropolog olarak, her toplumun kendine özgü semboller, ritüeller, ve değerler üzerinden kimliklerini inşa etmesini izlemek büyük bir merak uyandırıcıdır. İnsanlar, vücutlarını şekillendirerek ya da çevrelerini dönüştürerek, kimliklerini ve toplumsal bağlarını pekiştirirler. Kültürler, bu farklılıklar üzerinden toplumsal normlarını yaratır ve birbirleriyle olan etkileşimlerini bu unsurlar üzerinden şekillendirir. Bugün ele alacağımız konu, belki de görünüşte sıradan gibi gözükse de, insanın kültürel bağlamda kimlik ve ritüel oluşturma biçimlerinden birini temsil ediyor: Gerdirme aparatı. Peki, gerdirme aparatı nedir ve ne gibi antropolojik…

Demir Yolu Hamule Senedi Nedir? Tren Raylarından Hayat Dersleri! Merhaba sevgili okur! Bugün sizlerle kulağa son derece ciddi ama içinde bolca mizah potansiyeli barındıran bir konudan bahsedeceğiz: Demir yolu hamule senedi! Evet, yanlış duymadınız. Adeta bürokrasinin “Trenle giden kargo da belgeli olur!” diye fısıldadığı bir kavram. Ama sakin olun, bu yazıda kimse raydan çıkmayacak. Demir Yolu Hamule Senedi: Belge mi, Efsane mi? Demir yolu hamule senedi, trenle taşınan yüklerin “Ben bu trene emanetim!” dediği belgedir. Yani bir nevi yükün kimlik kartı. Kim, neyi, nereye gönderiyor; kargo ne kadar, kim alacak — hepsi bu senette yazar. Ama işin komik tarafı şu:…